Staraniowy.pl

Od 2017 roku rodzice, którzy zdecydują się dać szansę na życie swojemu nienarodzonemu jeszcze dziecku z poważną, nieodwracalną wadą lub nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu, otrzymają wsparcie w ramach ustawy „Za życiem”.

Zgodnie z ustawą z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin pod znamienną nazwą „Za życiem”, od 1 stycznia 2017 roku rodzice (matka, ojciec, opiekun prawny lub faktyczny dziecka) mają prawo do jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 4 000 zł z tytułu urodzenia żywego dziecka z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu. Co ważne, świadczenie to nie wlicza się do dochodu przy ustalaniu prawa do innych świadczeń pieniężnych, np. świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych, świadczenia wychowawczego czy świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Ustawa jest odpowiedzią rządu na odrzucenie obywatelskiego projektu ustawy zakazującego całkowicie przerywania ciąży.

Komu przysługuje?

Jednorazowe świadczenie przysługuje jednemu z rodziców/opiekunów bez względu na osiągane dochody. Czy istnieją sytuacje, w których rodzice nie mogą liczyć na wypłatę pieniędzy? Poza niedotrzymaniem terminu złożenia wniosku (o tym poniżej) są to następujące przypadki: jednemu z członków rodziny przysługuje na dziecko jednorazowe świadczenie lub świadczenie o charakterze podobnym do niego za granicą bądź dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej/instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (to np. dom pomocy społecznej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich itp.) W pozostałych przypadkach rodzice mają zagwarantowane wsparcie w ramach ustawy.

Co trzeba zrobić, by otrzymać świadczenie?

By starać się o wypłatę świadczenia należy złożyć stosowny wniosek w terminie 12. miesięcy od dnia narodzin dziecka w urzędzie miasta/gminy lub ośrodku pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Do wniosku tego należy dołączyć:

• zaświadczenie lekarskie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie bądź nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Tego rodzaju zaświadczenie powinno być wystawione przez lekarza, z którym NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej bądź lekarza, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód w przychodni, z którą NFZ zawarł taką umowę i posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii;
• zaświadczenie o pozostawaniu matki dziecka pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do dnia porodu. Tego rodzaju zaświadczenie powinno być wystawione przez lekarza lub położną. Oczywiście wymóg ten nie dotyczy osób, będących opiekunami prawnymi lub faktycznymi dziecka oraz tych, które dziecko przysposobiły (podobna zasada obowiązuje w przypadku becikowego).

Ustawa nie ogranicza prawa do świadczenia wyłącznie dla rodziców dzieci urodzonych w 2017 roku – świadczenie przysługuje na takich samych zasadach rodzicom dzieci urodzonych w roku wcześniejszym, o ile wniosek zostanie złożony w terminie 12. miesięcy od dnia narodzin dziecka. Idąc tym tokiem najstarsze dziecko, którego rodzice mogą skorzystać ze świadczenia, to dziecko urodzone 1 stycznia 2016 r. – pod warunkiem, że wniosek został złożony do 2 stycznia 2017 r.

4 tysiące złotych za życie?

Wiele osób z pewnością myśli teraz, że 4 tysiące złotych to kwota śmieszna w stosunku do potrzeb dziecka niepełnosprawnego i jego rodziców. Warto więc przypomnieć, że wspomniana suma to tylko jeden rodzaj wsparcia, jaki przewiduje ustawa. Na co jeszcze mogą liczyć rodzice i ich dziecko? W okresie okołoporodowym mają zapewnioną:

• diagnostykę prenatalną, czyli badania, które wykrywają potencjalne nieprawidłowości w ciąży;
• od 4 do 9 dodatkowych wizyt patronażowych położnej oraz większą ilość wizyt poradnictwa edukacji przedporodowej – już od 21. tygodnia ciąży aż do rozwiązania położne będą przygotowywać przyszłe mamy do porodu i rodzicielstwa, edukacja przedporodowa dotyczyć będzie: porodu, połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa;
• poród w szpitalu na najwyższym specjalistycznym poziomie, czyli w placówce z tzw. III poziomem referencyjności – zgodnie ze wskazaniami lekarskimi;
• koordynowaną opiekę nad kobietą w ciąży – zwłaszcza w ciąży powikłanej: w czasie porodu i połogu kobieta będzie miała zapewnioną opiekę położniczą, w tym zabiegi wewnątrzmaciczne zgodnie ze standardami opieki położniczej nad ciążą i ciążą patologiczną, noworodek zaś będzie mieć zapewnioną opiekę neonatologiczną;
• poradnictwo laktacyjne – zwłaszcza, jeśli dziecko urodziło się przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży lub w chwili porodu ważyło mniej niż 2500 gramów.

W chwili pojawienia się dziecka z orzeczoną niepełnosprawnością rodzice otrzymają m.in.:

• porady, jak pielęgnować i wychowywać dziecko;
• pierwszeństwo w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej;
• pomoc psychologiczną;
• rehabilitację leczniczą dziecka;
• potrzebne wyroby medyczne, jak np. cewniki, protezy – na podstawie zlecenia upoważnionej osoby;
• zakup leków poza kolejnością;
• opiekę poprawiającą jakość życia osób w ostatniej fazie choroby – w warunkach domowych lub stacjonarnych;
• kompleksowe usługi opiekuńcze i rehabilitacyjne;
• inne świadczenia wspierające rodzinę, w tym pomoc prawną.

Chwila wytchnienia dla rodziców

Na szczególną uwagę zasługuje także tzw. opieka wytchnieniowa. Co to takiego? Zgodnie z treścią ustawy rodzice będą mieć zagwarantowaną opiekę nad dzieckiem na czas urlopu lub odpoczynku – łącznie będzie im przysługiwać do 120 godzin takiej opieki. A ma być ona zapewniona w dziennych ośrodkach wsparcia – placówkach całodobowych, placówkach systemu oświaty (np. szkołach), w ramach umowy z organizacją pozarządową na opiekę nad dzieckiem bądź przez udział osoby niepełnosprawnej w różnych formach wypoczynku zorganizowanego.

By skorzystać z opisanych uprawnień wystarczy przedstawić zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie bądź nieuleczalną chorobę, zagrażającą życiu dziecka. Przewodnikiem po systemie wsparcia dla rodzin ma być asystent rodziny, zatrudniony przez ośrodek pomocy społecznej, którego zadaniem ma być koordynowanie dostępnej pomocy, a nawet działanie w imieniu rodziców, na podstawie ich upoważnienia.

——-

W ramach ustawy przewidziano także inne udogodnienia, którymi mogą być zainteresowani rodzice dzieci niepełnosprawnych. Tekst całej ustawy znaleźć można tutaj (http://www.dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1860/1)