Staraniowy.pl

Wyniki badania nasienia dadzą obraz męskiej płodności tylko wtedy, kiedy będziemy interpretować je całościowo – biorąc pod uwagę wszystkie badane parametry.

Badanie nasienia to podstawowe badanie, które wykonuje się w ramach diagnostyki męskiej niepłodności. Da ono wiarygodne wyniki tylko wtedy, kiedy oddana do laboratorium próbka ejakulatu będzie miała wystarczającą objętość – przyjmuje się, że nie może ona być mniejsza niż 1,5 ml. Pacjent powinien pobrać do pojemniczka całość nasienia pochodzącego z jednego wytrysku.

Objętość nasienia

Za prawidłowy wynik uznaje się od 1,5 ml do 6 ml ejakulatu. Zbyt małą objętość nasienia określa się mianem hipospermii (od 0,5 ml do 2 ml) lub aspermii (poniżej 0,5 ml). Zbyt dużą objętość nasienia nazywa się hiperspermią (powyżej 6 ml).

Liczebność i koncentracja plemników

Za prawidłową koncentrację plemników uznaje się 15 mln plemników w 1 ml nasienia lub co najmniej 39 mln plemników w ejakulacie. Zbyt niska liczebność plemników nazywana jest oligospermią, która może mieć różne stopnie zaawansowania. Przy całkowitym braku plemników diagnozowana jest tzw. azoospermia.

Żywotność plemników

Ponad połowę – bo aż 58% – powinny stanowić plemniki żywe.

Ruchliwość plemników

Około 1/3 nasienia stanowić powinny plemniki wykazujące ruch postępowy (32%), czyli poruszające się do przodu. Przynajmniej 40% plemników powinno charakteryzować się ruchem całkowitym, co oznacza ruch postępowy oraz ruch niepostępowy (plemniki, które poruszają się po okręgu lub tylko drżą w miejscu). Ruchliwość plemników typu D (plemniki nieruchome) powinna kształtować się na poziomie poniżej 60%.

Morfologia plemników

Co najmniej 4% plemników powinno wykazywać prawidłową, nie budzącą żadnych zastrzeżeń ani podejrzeń budowę w zakresie główki, wstawki i witki.

Koncentracja komórek okrągłych

W nasieniu znajdują się nie tylko plemniki. Jeśli w próbce ejakulatu wykazano obecność leukocytów oraz komórek plemnikotwórczych, określa się je łącznie jako „komórki okrągłe”. Im wyższa koncentracja komórek okrągłych, tym niższa liczba oraz ruchliwość plemników. Za normę uznaje się obecność mniej niż 1 mln leukocytów w nasieniu. Jeśli nasienie zawiera dużą liczbę białych krwinek, może to wskazywać na istnienie zakażenia lub zapalenia.

PH spermy

Odpowiednie pH spermy powinno być większe niż 7,2, co oznacza odczyn lekko zasadowy (optymalne pH wynosi 7,2-7,6) – pomaga to plemnikom przetrwać w kwaśnym środowisku pochwy. Jeśli pH jest zbyt niskie, może to uniemożliwić plemnikom dotarcie do komórki jajowej. Zbyt wysokie pH (powyżej 8) może sugerować nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania prostaty.

Wygląd nasienia

Uznaje się go za prawidłowy, jeśli kolor nasienia jest szaro-opalizujący, mleczno-szary, nieprzezroczysty. Za nieprawidłową uznaje się barwę przezroczystą (niska liczebność, brak plemników), żółtawą lub czerwono-brunatną (domieszka krwi).

Aglutynacja

Aglutynacja oznacza przyleganie do siebie ruchliwych plemników, które tworzą tzw. aglutynaty. To grupy liczące od kilku do nawet kilkuset lub więcej osobników. I właśnie na podstawie tej liczby określa się stopień aglutynacji nasienia. Obecność aglutynacji daje podejrzenie, że na powierzchni plemników znajdują się przeciwciała przeciwplemnikowe, co jest wskazaniem do dalszej diagnostyki. Prawidłowy wynik jest oznaczany jako: – Nieprawidłowy wynik – w zależności od stopnia występowania aglutynacji – zapisuje się jako: +, ++ bądź +++.

Stopień lepkości

Lepkość nasienia ocenia się na podstawie długości kropli nasienia wypływającej z pipety. Prawidłowy wynik jest oznaczany jako: +, nieprawidłowy to: ++ oraz +++. Powstanie długiej nitki o długości powyżej 2 cm świadczy o nadmiernej lepkości ejakulatu, co może wskazywać na zaburzoną czynność prostaty, stan zapalny, odwodnienie lub mukowiscydozę. Obniżona lepkość występuje zazwyczaj w nasieniu o bardzo małej liczbie plemników oraz przy całkowitym braku plemników w nasieniu.

Czas upłynnienia

Tuż po wytrysku nasienie jest lepkie, ale stosunkowo szybko dochodzi do jego upłynnienia pod wpływem enzymów. Proces ten powinien trwać 30 do 60 minut. Jeśli trwa dłużej, może to oznaczać nieprawidłowy skład spermy bądź ograniczoną zdolność plemników do zapłodnienia.

Normozoospermia

Brzmi groźnie? A tymczasem nazwą tą określamy wyniki badania nasienia, które mieszczą się w podanych powyżej zakresach. Jeśli któryś z opisanych parametrów odbiega od normy, wynik badania uznaje się za nieprawidłowy. Warto jednak pamiętać, że wyników tych nie można analizować w „oderwaniu” od rzeczywistości. Powinny być one oceniane w specyficzny sposób, uwzględniający zależność poszczególnych parametrów między sobą, częstotliwość współżycia seksualnego czy okres wstrzemięźliwości płciowej. Zwłaszcza w przypadku wartości, kształtujących się poniżej zalecanych wartości referencyjnych, konieczne jest szersze spojrzenie na wynik badania, nie zaś wyłącznie na pojedynczy parametr.

Dlatego też bez względu na to, czy badanie zostało zlecone przez lekarza czy wykonane na życzenie samego mężczyzny, jego wyniki warto zinterpretować wspólnie ze specjalistą – zwłaszcza, jeśli któryś z parametrów nie mieści się w normie. Pamiętajmy też, że – w zależności od przyczyn – nieprawidłowości mogą mieć charakter przejściowy i po wdrożeniu odpowiedniego postępowania, jakość nasienia ulegnie poprawie.