Staraniowy.pl

Mówi się, że ciąża to wyjątkowy czas. I tak jest z pewnością – oczekiwanie na dziecko to czas radości i uczenia się nowych ról i obowiązków. Ale czasem jest to też okres wytężonej uwagi, skierowanej na własny organizm. Szczególnie, gdy nie funkcjonuje on prawidłowo, a rozwój płodu zostaje zaburzony. Ciąża wysokiego ryzyka to stan zagrażający życiu dziecka i matki. Jakie są czynniki ryzyka? Kiedy zaburzenia są na tyle groźne, że stwierdza się patologię ciąży?

Ciąża zagrożona

Ciąża wysokiego ryzyka występuje wtedy, gdy konsekwencje poprzednich ciąż, choroby przewlekłe lub dysfunkcje w budowie narządów wewnętrznych matki, pojawiające się w okresie trwania ciąży jej patologie lub zaburzenia w rozwoju płodu stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia matki i dziecka. Czasem prowadzą one do nieszczęśliwego finału, ale dziś już coraz częściej dzięki ustaleniu odpowiedniego leczenia i prowadzenia ciąży oraz rozsądnemu nastawieniu i postępowaniu przyszłej mamy pozytywne rozwiązanie jest naturalną koleją rzeczy. Wszystkie czynniki ryzyka, które przyszła mama rozpoznaje u siebie mogą, ale nie muszą być przyczynkiem do problemów zdrowotnych i donoszenia ciąży. Odpowiednio wcześnie podjęte działania sprawiają, że zagrożoną ciążę można przejść bez skomplikowanych zabiegów czy terapii.

Poprzednie ciąże

Czynniki ryzyka mogą, ale nie muszą kwalifikować ciężarnej do grupy ciąż zagrożonych. Sprawne podjęcie odpowiednich działań i obserwacja zwiększają szansę na pozytywne rozwiązanie.

Jedne z wielu przyczyn powstania zagrożenia związane są z poprzednimi ciążami, szczególnie gdy przebiegały niestandardowo lub zakończyły się interwencją chirurgiczną.

Mowa tu przede wszystkim o następujących komplikacjach:

• poronienie (jedno lub więcej),
• urodzenie martwego dziecka,
• zgon noworodka (do 1. miesiąca życia),
• urodzenie dziecka z wadami,
• cesarskie cięcie,
• rzucawka ciążowa lub porodowa, a także stan przedrzucawkowy,
• poród przedwczesny,
• ciąża przenoszona (powyżej 42. tygodnia ciąży),
• urodzenie dziecka o wadze większej niż 4500 g,
• więcej niż pięć przebytych ciąż (prawidłowych).

Choroby matki

Nie bez znaczenia są choroby przewlekłe ciężarnej, a także schorzenia, które pojawiają się już w okresie ciąży oraz dysfunkcje w budowie narządów wewnętrznych, przede wszystkim rodnych:

• nadciśnienie tętnicze – wysokie ciśnienie krwi rozpoznaje się je zwykle w II połowie ciąży, a jego objawami są także obecność białka w moczu oraz obrzęki; wymaga natychmiastowej interwencji – jeśli dziecko jest już rozwinięte rozwiązaniem jest poród, jeśli jest na niego za wcześnie ciężarna zostaje skierowana na oddział patologii ciąży, gdzie oprócz odpowiedniej diety, przyjmowania leków i odpoczynku, wykonuje się badania płodu (przede wszystkim USG i KTG);
• cukrzyca – warto jeszcze przed rozpoczęciem starań unormować stężenie glukozy we krwi i pod kierunkiem diabetologa obserwować zmiany i poziom cukru; o ryzyku mowa jest także wtedy, gdy choroba występuje w rodzinie, a nie dotyczy bezpośrednio ciężarnej);
• choroby nerek – wymagany jest tu odpowiedni styl życia i nadzór zespołu terapeutycznego;
• choroby tarczycy – wzmożona kontrola endokrynologiczna przypada na pierwszy trymestr ciąży, kiedy dziecko pobiera od matki wszystkie substancje odżywcze; dawka hormonu po-winna być ustalona tak, by starczała dla dwojga;
• padaczka – odpowiednia profilaktyka przed ciążą i przyjmowanie leków w okresie jej trwania zwiększa szansę, że dziecko urodzi się bez wady rozwojowej;
• niewydolność szyjki macicy – niezdolność szyjki macicy do utrzymania płodu w macicy, będąca często przyczyną poronień lub porodów przedwczesnych;
• niedokrwistość sierpowata,
• niewydolność krążenia,
• choroby płuc,
• nałogi (alkoholizm, narkomania, uzależnienie od nikotyny),
• mała miednica,
• wady budowy macicy.

Patologie płodu i ciąży

Niektóre czynniki ryzyka pojawiają się już w okresie ciąży. Mogą dotyczyć rozwoju płodu, dysfunkcji łożyska lub samej ciąży. Bardzo często są na tyle groźne, że okres do rozwiązania ciąży przyszła mama spędza w szpitalu. Zagrożenia, kwalifikujące ciążę do grupy wysokiego ryzyka, związane z płodem i przebiegiem ciąży, to m.in.:

• nieprawidłowe położenie płodu,
• wady rozwojowe płodu,
• małowodzie lub wielowodzie,
• ciąża mnoga,
• stan przedrzucawkowy,
• cukrzyca ciężarnych,
• konflikt serologiczny,
• łożysko przodujące,
• przedwczesne odklejanie się łożyska,
• niedokrwistość,
• stłuszczenie wątroby (może wystąpić w 3. trymestrze ciąży lub po porodzie; zagraża życiu matki)
• infekcje i choroby wirusowe.

Inne czynniki ryzyka

Ciąża wysokiego ryzyka dotyczy też często młodych (poniżej 15. roku życia) lub dojrzałych (powyżej 40.) matek. W pierwszym przypadku istnieje zagrożenie, że narządy rodne i układ hormonalny ciężarnej nie są wystarczająco dojrzałe i przygotowane do ciąży i trudu porodu, natomiast w drugim pojawia się ryzyko wystąpienia wad rozwojowych u dziecka i schorzeń samej matki. Czynnikiem ryzyka, dotyczącym przede wszystkim porodu jest też waga przyszłych mam – niewskazana jest zarówno zbyt niska (poniżej 45 kg), jak i zbyt wysoka (powyżej 90 kg).