To za jego sprawą co miesiąc dochodzi do menstruacji, a kobieta rozpoczyna nowy cykl. To dzięki niemu w łonie matki może rozwijać się nowe życie. Mimo tak kluczowych funkcji, wiele kobiet wciąż niewiele wie o endometrium. Z definicji jest to błona śluzowa, wyściełająca jamę macicy. W każdym cyklu, w wyniku działania hormonów, zmienia się ona, by – jeśli dojdzie do zapłodnienia – przyjąć zarodek i umożliwić jego dalszy rozwój. Jeśli ciąży nie ma, endometrium złuszcza się, by cały proces mógł zacząć się od nowa… Co jeszcze warto wiedzieć na jego temat?
Grubość endometrium zmienia się podczas cyklu miesięcznego kobiety, pod wpływem działania hormonów żeńskich ( estrogenu i progesteronu ). Błona śluzowa macicy rozrasta się w momencie dojrzewania pęcherzyków Graafa, przygotowując macicę do zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, progesteron aktywny w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego, hamuje jej dalszy rozrost, by po ok. 14 dniach doprowadzić do jej złuszczenia. To właśnie wtedy występuje krwawienie miesiączkowe. Błona śluzowa macicy składa się z dwóch warstw: czynnościowej i podstawnej. Pierwsza z nich ulega złuszczeniu właśnie podczas miesiączki, druga natomiast stanowi materiał zapasowy do odbudowania się błony śluzowej na początku każdego cyklu. Warto wiedzieć, że grubość endometrium zmienia się również wraz z wiekiem kobiety – w okresie dojrzewania wynosi ok. 0,3- 0,5 mm, a w okresie prokreacyjnym jest uzależniona od fazy cyklu (ok. 8 mm w pierwszej fazie i więcej w drugiej fazie cyklu). Podczas menopauzy grubość błony śluzowej macicy jest uzależniona od tego, czy kobieta stosuje hormonalną terapię zastępczą. Nie powinna ona jednak przekraczać 5-6 mm – sytuacja taka jest sygnałem wymagającym konsultacji lekarskiej i może świadczyć o procesach rozrostowych endometrium – mówi dr Katarzyna Hasik, ginekolog-położnik z Kliniki INVICTA w Gdańsku.
Endometrium ma kluczowe znaczenie dla możliwości rozwoju ciąży. Jeżeli dojdzie do zapłodnienia, pod wpływem działania progesteronu błona śluzowa macicy nie złuszcza się, a ulega dalszym przemianom Następnie przekształca się w tzw. doczesną ciążową. Najbardziej optymalne warunki do zagnieżdżenia się zarodka endometrium wykazuje podczas tzw. okna implantacyjnego. To właśnie w tym czasie jest ono w stanie „przyjąć” do siebie zarodek – opowiada ekspert z INVCTA. Zdarza się, że z powodu niewystarczającej ilości produkowanego progesteronu zarodek nie jest w stanie zagnieździć się w endometrium. Przyczyną problemów z implantacją mogą być zaburzenia hormonalne i immunologiczne. By doszło do implantacji endometrium musi mieć też odpowiednią grubość. Weryfikuje się ją na podstawie badania USG (transwaginalnego). Diagnostyka obrazowa umożliwia także ocenę struktury śluzówki oraz ew. zmian w obrębie jamy macicy, np. polipów. Pogrubiona błona śluzowa świadczy o tzw. przeroście endometrium. Zazwyczaj w takiej sytuacji wykonuje się biopsję endometrium, w celu pobrania materiału do badania, a także histeroskopię, czasami połączoną z łyżeczkowaniem. Wszelkie zabiegi chirurgiczne należy jednak rozważać z dużą ostrożnością – zwłaszcza u kobiet, które planują zajście w ciążę. – dodaje dr Hasik.
Endometrioza, czyli ogniska komórek endometrialnych poza jamą macicy, to dość powszechna, ale wciąż tajemnicza choroba. Dotyka najczęściej kobiety w wieku rozrodczym i może być przyczyną niepłodności. Wpływa także na codzienne życie chorych, powodując dolegliwości bólowe podczas miesiączki czy podczas współżycia. Pomóc w diagnozowaniu choroby może badanie USG oraz laparoskopia. Leczenie endometriozy koncentruje się na ograniczeniu uciążliwych objawów, ale również na terapii niepłodności. Zazwyczaj, w przypadku kobiet posiadających już dzieci stosuje się odpowiednią terapię hormonalną a w uzasadnionych przypadkach stosuje się zabiegi chirurgiczne. U pacjentek, które chcą zajść w ciążę, często metodą z wyboru jest zapłodnienie pozaustrojowe. Endometrium narażone jest również na stany zapalne. Bardzo ważne, by w przypadku podejrzenia zapalenia endometrium jak najszybciej udać się do lekarza, gdyż nieleczone, może przenieść się na jajowody, a w konsekwencji powodować ich niedrożność. – przekonuje lekarz. Najbardziej niebezpieczną chorobą w obrębie endometrium jest rak trzonu macicy, który dotyka głównie kobiety dojrzałe (ok. 55-70 rok życia). Leczenie uzależnione jest od stadium zaawansowania choroby, a także od wieku pacjentki. U tych w wieku rozrodczym oraz w przypadku wczesnego stadium choroby, stosuje się raczej terapię hormonalną – z myślą o planowanym macierzyństwie. U kobiet będących w okresie pomenopauzalnym oraz w przypadku zaawansowanego nowotworu przeprowadza się zabiegi chirurgiczne, uzupełnione o radio lub chemioterapię – dodaje dr Katarzyna Hasik.
Pozostałe artykuły w kategorii: Artykuły eksperckie
Dawstwo komórek jajowych – niezwykły dar dla niepłodnej pary
Nie mogę zajść w ciążę. Blokada psychiczna- czy coś takiego istnieje?
Dzięki niej możesz mieć dziecko – inseminacja
Jesteś w ciąży – zrób badania prenatalne
In vitro – między nauką a manipulacją
Kłopoty z zajściem w ciążę? Oto czynniki, które mogą być tego powodem
Niemęski? Kilka słów o psychologicznych aspektach niepłodności u mężczyzn
Czy zarodki powstałe w wyniku zapłodnienia in vitro są bezpieczne?
Serwis Staraniowy.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w naszym serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.