Staraniowy.pl

Nieudane in vitro – przyczyny: nieprawidłowa odpowiedź na stymulację

Zgodnie z wynikami badań naukowych, planowanie kontrolowanej stymulacji hormonalnej jajników oparte o ocenę rezerwy jajnikowej (parametr AMH) znacznie zwiększa szansę na odpowiednią odpowiedź organizmu pacjentki na leki. Nieuwzględnienie wyników AMH i dodatkowych badań podczas terapii hormonalnej może wpływać na jej skuteczność.

Znaczenie w przypadku niepowodzeń na etapie odpowiedzi na stymulację może mieć także: dobór typu stymulacji, dzień rozpoczęcia terapii, obecność przedwcześnie dominującego pęcherzyka w jajniku (jego aktywność może blokować wzrost innych pęcherzyków).

U niektórych pacjentek, mimo odpowiedniego poziomu AMH odpowiedź na stymulację jest zbyt słaba (ok. 20% przypadków tzw. hyporesponders). Nieprawidłowości mogą mieć źródło w genach – wynikać z polimorfizmu lub mutacji genów dla hormonów LH, FSH, estradiolu i innych oraz ich receptorów.

Nieprawidłowa odpowiedź na stymulację może skutkować m.in. brakiem komórek jajowych do pobrania, uzyskaniem niedojrzałych komórek, zespołem hiperstymulacji.

Możliwe postępowanie:

modyfikacja sposobu prowadzenia stymulacji pod kątem indywidualnych potrzeb pacjentki, zastosowanie dodatkowej terapii farmakologicznej, diagnostyka genetyczna w kierunku polimorfizmu odpowiednich genów mogących mieć wpływ na terapię

Niska jakość uzyskanych komórek jajowych

Na jakość komórek jajowych najistotniejszy wpływ ma wiek kobiety, a także poziom jej rezerwy jajnikowej (im starsza pacjentka, im niższy poziom AMH tym mniejsza zdolność komórek do zapłodnienia i prawidłowych podziałów). Jednocześnie zaburzenia jakości gamet mogą wynikać również z niedoborów różnych substancji takich jak DHEA, hormon wzrostu, testosteron. Mogą być też związane z nieprawidłową funkcją proteasomów (odpowiedzialnych za degradację niepotrzebnych cząstek w komórce).

Niska jakość komórek jajowych oznacza gorsze rokowania w zakresie uzyskania zapłodnień i prawidłowego rozwoju zarodków.

Możliwe postępowanie:

w przypadku niedoborów – odpowiednia, spersonalizowana suplementacja oparta o wyniki badań pacjentów; przy zwiększonym ryzyku genetycznym – konsultacje specjalistyczne, badania rodziców, diagnostyka przedimplantacyjna PGS/PGD, program in vitro z komórkami jajowymi od dawczyni

Obniżona jakość nasienia

Jednym z powodów niepowodzeń programów zapłodnienia pozaustrojowego może być jakość nasienia partnera.

Mimo prawidłowych parametrów podstawowych, zaburzenia w materiale genetycznym ze strony mężczyzny lub niedojrzałość plemników, może skutkować brakiem zapłodnień lub zatrzymaniem rozwoju zarodków. W przypadku podejrzenia czynnika męskiego zaleca się pogłębioną diagnostykę .

Możliwe postępowanie:

konsultacja andrologiczna, badania m.in. fragmentacja DNA plemnika, badanie morfologii plemników pod dużym powiększeniem MSOME, test hypoosmotyczny HOS, rozszerzone badanie nasienia SOME+HOS oraz test wiązania plemników z hialuronioanem. Dobór odpowiedniej diagnostyki zaleca lekarz na podstawie wskazań, leczenie andrologiczne, biopsja jądra, procedury w laboratorium in vitro – np. separacja plemników, FAMSI, IMSI-MSOME.

Komórki jajowe wyglądają prawidłowo, ale nie zapładniają się

Oddziaływanie gamet jest skomplikowaną reakcją, w którą zaangażowanych jest wiele czynników i mechanizmów. Dojrzały, prawidłowy plemnik wykazuje podwyższone stężenie wapnia wewnątrzkomórkowego. Zanim zapłodni on komórkę jajową, musi być zdolny do związania się z jej osłonką przejrzystą i jej penetracji.

W wyniku połączenia gamet plemnik wprowadza do komórki jajowej czynnik aktywujący ją: fosfolipazę C zeta (PLC zeta), która prowadzi do powstania w jajeczku odpowiedniego stężenia wolnych jonów wapniowych. To właśnie ono umożliwia aktywację komórki jajowej oraz sprawia, że zachodzą kolejne podziały komórkowe i rozwija się zarodek. Czasem jednak ten mechanizm zawodzi.

W przypadku par leczących się z wykorzystaniem metody in vitro obserwuje się wówczas niski odsetek zapłodnionych komórek (poniżej 30%) lub całkowity ich brak.

Możliwe postępowanie:

aktywacja komórek jajowych z użyciem jonoforów wapnia; metoda może zwiększać odsetek zapłodnień nawet o ok. 40%. Jedocześnie jest bezpieczna dla dalszego rozwoju zarodków. Pogłębiona diagnostyka czynnika męskiego. Techniki wspomagające wybór odpowiedniego plemnika w laboratorium in vitro (IMSI-MSOME, FAMSI).

Zatrzymanie lub poważne zaburzenia rozwoju zarodków

Podczas pierwszych kilku dni po zapłodnieniu, zarodkom zapewnia się optymalne warunki do wzrostu, a ich postępy są uważnie monitorowany przez embriologów.

Zaburzenia w podziałach na tym etapie, zatrzymanie rozwoju lub poważne nieprawidłowości w tym procesie wynikają zazwyczaj z przyczyn genetycznych. W takich sytuacjach zaleca się przeprowadzenie kompleksowych badań przyszłych rodziców i zaplanowanie leczenia w oparciu o uzyskane informacje.

Możliwe postępowanie:

Badania genetyczne przyszłych rodziców, konsultacja genetyczna, diagnostyka przedimplantacyjna PGS/PGD.

Zaburzenia implantacji
– RIF (Repeated Implantation Failure)

Niepowodzenia na etapie implantacji mogą wynikać z nieprawidłowego rozwoju zarodków lub zaburzeń po stronie endometrium/macicy.

Zarówno wiek kobiety, jej rezerwa jajnikowa, nosicielstwo mutacji genetycznych, jak i podwyższony wskaźnik fragmentacji DNA plemników partnera mogą zwiększać ryzyko zmian genetycznych i skutkować obumarciem zarodka, jeszcze przed jego wszczepieniem się w ścianę macicy.

Zaburzenia implantacji mogą być skutkiem polipów lub nieprawidłowego wzrostu endometrium, zmian w macicy (mięśniaki, zrosty) lub jej nieprawidłowej budowy.

W nielicznych przypadkach niepowodzenie po transferze może wynikać z czynnika immunologicznego. Przyczynę niepowodzeń należy zweryfikować w pogłębionej diagnostyce.

Możliwe postępowanie:

w przypadku czynników genetycznych – diagnostyka przedimplantacyjna; przy zaburzeniach funkcji endometrium – odpowiednia farmakoterapia; ew. małoinwazyjne zabiegi chirurgiczne w przypadku zmian w macicy. Badanie Fragmentacji DNA Plemnika. Badania immunologiczne.

Nawracające poronienia i utraty ciąż
– RM (Recurrent Miscarriages), RPL (Recurrent Pregnancy Loss)

Występujące w danej konfiguracji partnerskiej nawracające (przynajmniej 2) utraty ciąż lub poronienia na wczesnym jej etapie mogą mieć wiele różnych przyczyn – od czynników endokrynologicznych, poprzez genetyczne, immunologiczne czy anatomiczne.

Dlatego pacjenci doświadczający tego typu problemów wymagają szerokiej diagnostyki i poradnictwa, świadczonego przez zespół specjalistów różnych dyscyplin. Wskazane jest również zapewnienie im odpowiedniego wsparcia psychologicznego tzw. Tender Loving Care (TLC).

Wbrew obiegowej opinii, stres i stan emocjonalny pacjentki mogą mieć wpływ na szanse na utrzymanie ciąży.

Możliwe postępowanie:

dostosowane do zdiagnozowanych przyczyn niepowodzeń – w zależności od źródeł problemu (od zastosowania leków, suplementów, poprzez drobne zabiegi, aż po badania genetyczne zarodków – diagnostyka PGS/PGD)

Źródło: Klinika Invicta