Staraniowy.pl

W Polsce coraz więcej młodych kobiet dotykają problemy z płodnością. Tymczasem nie ma kto przygotować je na taką sytuację. Szkoła pomimo lekcji wychowania do życia w rodzinie, milczy w tym temacie.  O tym, żeby był on bardziej widoczny w programie szkolnym przekonani są zarówno lekarze, jak i rodzice nastolatków.

Tego nie uczy szkoła

W związku z rosnącym odsetkiem młodych kobiet, mających problemy z zajściem w ciążę, wśród lekarzy zajmujących się niepłodnością, coraz częściej podnoszą się głosy o konieczności położenia większego nacisku na edukację w zakresie zdrowia prokreacyjnego w szkołach ponadgimnazjalnych, a zwłaszcza na temat niepłodności.

Także rodzice nastolatków nie mieliby nic przeciwko takiej wiedzy na lekcjach. Zdaniem 71 proc. z nich w szkołach powinno się tematowi niepłodności poświęcić więcej uwagi. Tylko 9 proc. jest zdania, że jest to wiedza zbędna dla 17-19-latki – wynika z sondy Kliniki Gyncentrum w Katowicach. Szkoła jednak w tym temacie milczy.

Od lat na lekcjach wychowania do życia w rodzinie mówi się wiele o zdrowiu prokreacyjnym, ale kładzie się nacisk przede wszystkim na świadome życie płciowe, antykoncepcję, higienę i rozpoznawanie zewnętrznych objawów płodności, lekceważąc temat ewentualnych problemów, jakie mogą pojawić się z wiekiem.

- Uczennice szkół ponadgimnazjalnych nie mają dziś kompletnie wiedzy, która pozwoliłaby im świadomie myśleć o swojej płodności w perspektywie następnych 10 lat. Dziewczyny są przekonane, że płodność jest niezmienna, a problemy dotyczą wyłącznie kobiet po 30-tce – mówi dr n. med. Dariusz Mercik z Kliniki Leczenia niepłodności i Diagnostyki Prenatalnej Gyncentrum z Katowic.

Efekty tej niewiedzy przerażają lekarzy.  – Młode kobiety nie wiedzą jak rozpoznać u siebie pierwsze symptomy schorzenia, lekceważą także tak niepokojące objawy, jak np. nieregularne cykle. Wiele z nich już wieku 20 lat postanawia, że pierwszą ciążę będzie mieć po 30-tce, ale nie bada swojej płodności, bo nie wie, że takie badanie jest konieczne. Ponadto dziewczyny nie znają czynników, jakie wpływają na płodność. Dowiadują się o nich dopiero, kiedy trafią na terapię leczenia niepłodności, w wieku 30 lat. W świadomości młodych kobiet nie istnieje także zupełnie temat profilaktyki płodności i diagnostyki – mówi dr Mercik.

Coraz młodsze, coraz mniej płodne

 Tymczasem w Polsce  z roku na rok obniża się wiek kobiet mających problemy z poczęciem dziecka. Jeszcze do niedawna naukowcy sądzili, że problem ten dotyczy 30-latek.  Dziś rośnie liczba niepłodnych 20-latek, a niebezpieczna granica ustalona została już dla kobiet w wieku 27 lat. To zdaniem ekspertów oznacza konieczność zdecydowanie wcześniejszej edukacji.

- Młode dziewczyny trzeba przygotowywać na ewentualność. Powinny mieć wiedzę, kiedy, gdzie i jak zbadać swoją płodność, powinny wiedzieć ile mogą czekać z macierzyństwem, powinny także umieć rozpoznawać czynniki, które mogą wpłynąć na zdolność do posiadania dziecka. Co ważne, trzeba uświadomić młode kobiety, że jeśli planują odłożyć macierzyństwo, to taki krok trzeba zaplanować, a płodność monitorować.  Takiej wiedzy dziś jednak nie dostaniemy w szkole  – mówi.

Niepłodność bierze się od opalania

A przydałaby się, bo aż 61 proc. licealistów w Polsce nie potrafi wymienić przyczyn stojących za niepłodnością, mimo, że takie zagadnienie funkcjonuje w programie szkolnym. Wśród 30 proc., które potrafi wymienić chociaż jedną przyczynę, najczęściej słyszy się o papierosach, alkoholu i… opalaniu – wynika z sondy Kliniki Gyncentrum, przeprowadzonej wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

- Młodzi ludzie wiedzę o niepłodności czerpią z debaty medialnej, z tego co wyczytają, co usłyszą. Sporo w tym śmieci, przekłamań. Z głową pełną straszydeł, kiedy faktycznie pojawia się problem, trafiają do lekarza, często z depresją i zagubieniem. A tego moglibyśmy uniknąć, w porę mówiąc o problemie, edukując – mówi specjalista Gyncentrum.

Szkoła milczy

Póki co jednak nastolatka niewiele dowie się w szkole o niepłodności.  I chociaż program wychowania do życia w rodzinie zakłada poruszenie zagadnień związanych ze zdrowiem prokreacyjnym, uczniowie nie dowiedzą się jednak z niego o tym, że  płodność ograniczona jest wiekiem, nie poznają także sposobów diagnozowania niepłodności oraz zagadnień związanych z badaniami, jakie należy wykonywać profilaktycznie.

Przemilczany jest także całkowicie temat związany z leczeniem niepłodności. Nic więc dziwnego, że 86 proc. licealistów jest zdania, że niepłodność to choroba nieuleczalna – wynika z sondy Gyncentrum. – Tutaj nie chodzi o edukację na temat in vitro, jak często się zarzuca, chociaż taka wiedza jest również konieczna. Bardziej chodzi o wiedzę, że schorzenie jakim jest niepłodność żeńska i męska można leczyć i, że dostępne są dziś różne terapie i sposoby leczenia – mówi dr Mercik.

Po co ta wiedza?

Zdaniem specjalisty konieczne jest także wczesna świadomość, że badanie diagnozujące płodność może wykonać każdy – im wcześniej, tym lepiej. – Program nauki nie jest dostosowany do panującej obecnie sytuacji. Faktem jest natomiast, że coraz więcej młodych kobiet i mężczyzn ma problemy z płodnością. To już nie jest schorzenie 30-latków, ale coraz częściej 20-latków. Świadomość i wczesna diagnostyka pozwoliłaby uchronić wiele osób przed komplikacjami jakie powoduje nieleczona bezpłodność – mówi dr Mercik.