Staraniowy.pl

Pępowina to sznur, który łączy łożysko z płodem, a więc stanowi jedyne bezpośrednie połączenie matki z dzieckiem. Jak wygląda, z czego się składa i jaka jest jej rola?

Budowa pępowiny

Sznur pępowinowy ma długość około 60 cm i składa się z czterech naczyń krwionośnych. Jedno z nich zanika w okolicach 8. tygodnia ciąży – od tej chwili pępowina składa się z trzech owijających się wokół siebie naczyń: dwóch tętnic i żyły. Naczynia krwionośne znajdują się w twardej, sztywnej tubie i otoczone są galaretowatą, sprężystą substancją, tzw. galaretą Whartona, która ma na celu zapobiec zawiązywaniu się pępowiny na kończynach bądź szyi płodu. Dzięki temu pępowina jest też odpowiednio napięta, co pozwala na swobodny przepływ krwi w jej wnętrzu.

Jeden koniec pępowiny łączy się z brzuchem płodu, drugi znajduje się w centrum łożyska. W miejscu umocowania pępowiny do łożyska naczynia pępowinowe dzielą się na drobniutkie gałęzie, które oplatają łożysko gęstą siatką. Po opuszczeniu przez dziecko brzucha mamy, pępowina zostaje przecięta i podwiązana. Tutaj kończy się rola pępowiny, o której istnieniu przypomina co najwyżej – pępek.

Rola pępowiny

Za pośrednictwem pępowiny – a dokładnie w przepływającej nią krwi – dziecko otrzymuje od mamy tlen i wszelkie potrzebne do życia substancje odżywcze. Sznur pępowinowy pełni więc rolę środka transportu między matką a płodem. Przez tętnicę pępowinową dochodzi z kolei do usunięcia produktów przemiany materii maluszka, które eliminowane są z organizmu przez nerki mamy.

Od jakiegoś czasu wiadomo też, że krew pępowinowa stanowi bogate źródło komórek macierzystych. Tym samym łożysko i sznur pępowinowy, które wcześniej traktowano jako zbędny odpad, okazały się być niezwykle cenną pozostałością po ciąży. Po porodzie istnieje możliwość pobrania krwi pępowinowej i oddania jej do przechowania w specjalnym banku komórek macierzystych. Krew ta może bowiem  przyczynić się do leczenia różnych chorób i zaburzeń. Pępowina spełnia też inną, nieco mniej „poważną” rolę – często stanowi pierwszą zabawkę maluszka. Dziecko przebywając w łonie mamy ściska pępowinę, ćwicząc małe rączki albo zwyczajnie się na niej „huśta”.

Możliwe problemy

Niestety, z pępowiną mogą się też wiązać różnego rodzaju problemy – sznur pępowinowy może stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu. Wszelkie zagięcia pępowiny mogą prowadzić do niedrożności żył i tętnic, a co za tym idzie – stanowić trudności w dostarczeniu dziecku pożywienia czy tlenu, których nie jest ono w stanie czerpać z innych źródeł. To właśnie takim sytuacjom zapobiegać ma galareta Whartona. Niebezpieczeństwo stanowi także sytuacja, w której dochodzi do zaciśnięcia się pępowiny wokół szyi dziecka – może to doprowadzić do groźnego w skutkach niedotlenienia płodu.

Zagrożenie może wynikać z nieodpowiedniej długości sznura pępowinowego. Zbyt krótka pępowina może pociągać łożysko i prowadzić do zbyt wczesnego odklejenia, co stanowi zagrożenia ciąży. Zbyt długa zwiększa ryzyko owinięcia ciała dziecka i wspomnianą już możliwość niedotlenienia. Zbyt duża ilość wód płodowych lub niewłaściwe ułożenie dziecka (pośladkowe lub poprzeczne) może doprowadzić do wypadnięcia pępowiny – to także stwarza ryzyko niedotlenienia i jest wskazaniem do cesarskiego cięcia.