Staraniowy.pl

Rodzina zastępcza to forma opieki nad dzieckiem, której nie można mylić z adopcją. Rodzicielstwo zastępcze jest bowiem z zasady czasowe, a dziecko może docelowo wrócić do swojej rodziny biologicznej. Stworzenie rodziny zastępczej obwarowane jest konkretnymi zasadami i wymogami. Kto może zostać rodzicem zastępczym?

Rodzina zastępcza – najważniejsze zasady

Rodzicielstwo zastępcze diametralnie różni się od adopcji dziecka – nie wolno mylić tych dwóch form opieki nad dzieckiem. Najważniejsza różnica jest taka, że rodzina zastępcza to czasowa forma pomocy dziecku, natomiast adopcja to zobowiązanie na całe życie. Oczywiście jedno może prowadzić do drugiego – zdarza się, że rodzice zastępczy po czasie adoptują dziecko, dla którego stworzyli dom. Inną ewentualnością jest jednak powrót dziecka do rodziny biologicznej. O innych różnicach między rodziną zastępczą a adopcyjną przeczytasz w tym artykule.

Jakie są  inne ważne cechy rodzicielstwa zastępczego?

• Rodzice zastępczy nie mają pełnych praw rodzicielskich, nie ma więzi rodzinno-prawnej między nimi a dzieckiem
• To forma pomocy dziecku będącemu w trudnej sytuacji życiowej, ale nie wyklucza jego powrotu do rodziny biologicznej kiedy ta pokona problemy, z jakimi się mierzy
• Rodzice zastępczy mogą być prawnymi opiekunami dziecka (jednak nie jest to możliwe jeśli co najmniej jedno z rodziców biologicznych ma pełnię władzy rodzicielskiej)
• Rodziny zastępcze podlegają kontroli, otrzymują także dodatkowe wsparcie materialne
• Dziecko w rodzinie zastępczej powinno mieć zapewniony kontakt ze swoją rodziną biologiczną

Czytaj także: Raport o adopcji w Polsce 

Kto może stworzyć rodzinę zastępczą?

Nie każdy może zostać rodzicem zastępczym. Aby stworzyć rodzinę zastępczą należy spełnić kilka ważnych warunków.

• Stałe miejsce zamieszkania
• Stałe źródło dochodu (w parze musi je mieć przynajmniej jedna osoba)
• Warunki mieszkaniowe odpowiednie dla dziecka
• Warunki do zapewnienia dziecku możliwości zdrowego rozwoju, rozwijania zainteresowań, edukacji, spędzania czasu wolnego
• Pełnia praw obywatelskich i cywilnych
• Zaświadczenie o stanie zdrowia pozwalającym na opiekę nad dzieckiem
• Potwierdzona przez psychologa zdolność i odpowiednia motywacja do stworzenia rodziny zastępczej
• Nie można być w przeszłości lub obecnie pozbawionym władzy rodzicielskiej (nie mogą mieć jej również ograniczonej) w stosunku do własnych dzieci

Rodzinę zastępczą może stworzyć osoba bez partnera lub osoby pozostające w związku. Oprócz powyższych, należy ukończyć szkolenie potwierdzone stosownym zaświadczeniem. Organizuje je np. centrum pomocy rodzinie, miejski ośrodek pomocy społecznej – są to najczęściej jednostki wyznaczone jako organizator rodzinnej pieczy zastępczej. Konieczna jest także pisemna kwalifikacja przyznawana przez te podmioty (PCPM, MOPS).

Rodzaje rodzin zastępczych

Istnieje kilka rodzajów rodzin zastępczych. Rodzina zastępcza spokrewniona to taka, którą tworzą najbliżsi krewni dziecka (dorosłe rodzeństwo, dziadkowie). Rodzinę zastępczą niezawodową tworzą osoby niespokrewnione z dzieckiem lub dalsi krewni. Określenie „niezawodowa” oznacza, że opiekunowie nie rezygnują z własnej pracy na rzecz opieki nad dzieckiem.

Ostatnia forma to Rodzina zastępcza zawodowa. Różni się ona od niezawodowej faktem, że rodzic, który rezygnuje z pracy zarobkowej na rzecz opieki otrzymuje wynagrodzenie w związku ze stworzeniem rodziny zastępczej. Taka rodzina zastępcza przyjmuje od dwójki do czwórki dzieci.