Staraniowy.pl

Wraz ze zwiększającym się poziomem hormonu FSH maleje szansa na zajście w ciążę. Czym więc jest ów hormon i jaką rolę pełni w naszym organizmie?

FSH – co to takiego?

FSH to skrót od nazwy follicle-stimulating hormone, czyli hormon folikulotropowy (inaczej folikulotropina). Hormon ten wydzielany jest przez przysadkę mózgową (dokładnie przedni jej płat), a zadaniem jego jest pobudzanie dojrzewania pęcherzyków Graafa oraz produkcję estrogenów. Hormon ten występuje w organizmie zarówno kobiet, jak i u mężczyzn. U kobiet stymuluje wzrost oraz dojrzewanie pęcherzyków zawierających komórki jajowe, u mężczyzn z kolei powoduje powiększenie się cewek nasiennych, pobudza produkcję plemników, a także poprawia wytwarzanie białka wiążącego androgeny, które to białko jest niezbędne do właściwego funkcjonowania testosteronu.

Rezerwa jajnikowa

Badanie FSH wykonuje się zazwyczaj w celu określenia tzw. rezerwy jajnikowej. Czym jest owa rezerwa? Każda kobieta w momencie przyjścia na świat ma w jajnikach określoną liczbę pierwotnych pęcherzyków jajnikowych, które zdolne są do produkcji komórek jajowych. Pierwotne pęcherzyki zużywają się jednak podczas każdego cyklu. Rezerwa jajnikowa zależny właśnie od ilości pozostałych w jajniku pęcherzyków, stanowi obok wieku, podstawowy czynnik określający potencjał rozrodczy kobiety. Nietrudno zauważyć, że kobieta, u której dojdzie do wyczerpania rezerwy, ma problemy z zajściem w ciążę (jest to możliwe, ale konieczne jest stosowanie leków hormonalnych, stymulowanie owulacji).

Kiedy badamy?

Badanie FSH wykonuje się wraz z innymi badaniami mającymi na celu zdiagnozowanie istnienia bądź nieistnienia niepłodności męskiej i kobiecej:

• w celu ustalenia przyczyny niskiej liczby plemników w nasieniu;

• w celu określenia rezerwy jajnikowej;

• przy podejrzeniu o niewydolność przysadki (np. po przebytych urazach, zbyt intensywnych ćwiczeniach lub nadmiernym odchudzaniu);

• w celu rozpoznawania chorób jajników i jąder;

• przy diagnozowaniu braku miesiączki lub nieregularnych cykli;

• przy diagnozowaniu innych chorób kobiecych, takich jak zespół policystycznych jajników (PCOS) czy zaburzenia hormonalne;

• w celu wykazania, czy kobieta weszła w okres menopauzy;

• u dzieci: w celu zdiagnozowania opóźnionego lub przedwczesnego dojrzewania płciowego.

Wysoki poziom FSH

Badanie to jest wykonywane na próbce krwi, a tę pobiera się zazwyczaj z żyły łokciowej. Innym sposobem jest oznaczanie poziomu FSH w moczu (badanie biochemiczne moczu). Zmiana stężenia hormonu zależy nie tylko od możliwych nieprawidłowości – zmienia się ona wraz z wiekiem. Wartość FSH tuż po urodzenia jest wysoka, spada jednak w 6. miesiącu życia u chłopców oraz w wieku około 1 – 2 lata u dziewczynek, po czym ponownie rośnie (w 6-8 roku).

Jak czytamy wyniki badania?

• wartość FSH poniżej 3 mIU/mln oznacza niewydolność przysadki;

• wartość FSH od 3 do 9 mIU/ml oznacza satysfakcjonującą rezerwę jajnikową;

• wartość FSH od 9 do 12 mIU/ml oznacza obniżoną rezerwę jajnikową;

• wartość FSH od12 do 18 mIU/ml oznacza wyczerpującą się rezerwę jajnikową;

• wartość FSH powyżej 18 mIU/ml oznacza wyczerpaną rezerwę jajnikową.

Wraz ze zwiększającym się poziomem FSH maleje szansa na zajście w ciążę (często pomimo wywołania owulacji). Z koeli niski poziom FSH, zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn, oznacza najczęściej niewydolność przysadki i/lub podwzgórza. Wysoki poziom FSH może być z kolei powodem następujących zjawisk:

• pierwotna niewydolność jajników;

• przebyta wcześniej chemioterapia;

• guz jajnika;

• choroba tarczycy;

• zespół policystycznych jajników;

• menopauza.

u mężczyzn:

• pierwotna niewydolność jąder;

• uszkodzenie jąder przez różne czynniki.