Staraniowy.pl

Ten złożony proces, który co miesiąc zachodzi w ciele kobiety, kryje w sobie tajemnicę potencjalnego, nowego życia. Moment, kiedy z jajnika uwalniana jest komórka jajowa, przynosi często wzrost apetytu na seks, lepsze samopoczucie, a nawet poprawę wyglądu. Owulacja na ogół objawia się dyskretnie i jest tematem frapującym wiele kobiet, zwłaszcza tych, które starają się o dziecko.

Owulacja – najważniejszy moment w cyklu kobiety

Jajeczkowanie (inaczej owulacja) to moment, w którym komórka jajowa, gotowa do zapłodnienia wydostaje się z pęcherzyka Graafa w jajniku i rozpoczyna drogę do jajowodu. To właśnie wtedy kobieta jest najbardziej płodna i może zajść w ciążę. Podczas każdego cyklu, który trwa około miesiąca (przeciętnie 28 dni, jego długość jest determinowana czynnikami indywidualnymi), okres płodny trwa około 5 dni. Aby więc doszło do poczęcia, para powinna współżyć  dokładnie w tym czasie – tuż przed, w trakcie lub zaraz po owulacji. Należy przy tym pamiętać, że jajeczkowanie może wystąpić w terminie nieznacznie różnym od spodziewanego. Warto dodać, że plemniki w organizmie kobiety są w stanie przetrwać do 3 dni.

Jak ustalić termin jajeczkowania?

By określić moment wystąpienia owulacji, kobieta powinna dokładnie śledzić swoje cykle. Każdy cykl rozpoczyna się pierwszego dnia miesiączki i trwa do dnia poprzedzającego kolejne krwawienie. Zwykle jest to 28 dni, jednak w granicach normy mieszczą się również cykle krótsze (minimum 23-dniowe) oraz dłuższe (maksymalnie 35-dniowe). Ustalenie terminu jajeczkowania nie jest proste –wiele czynników takich jak stres, nadmierny wysiłek fizyczny, zmęczenie czy przebyta infekcja może zaburzać przebieg owulacji, powodując jej przesunięcie. W idealnych warunkach każdy cykl kobiety wygląda jednak podobnie – zaraz po ustąpieniu krwawienia (które trwa ok. 3-6 dni) rozpoczyna się względna faza niepłodności (tzw. niepłodność przedowulacyjna). W pierwszym jej etapie nie zauważa się zwykle wystąpienia jakiegokolwiek śluzu, w drugim – staje się on lepki i gęsty. Okres ten trwa około 9 dni. W następującym po fazie niepłodności etapie, występuje ok. 3-5 dni płodnych. Śluz staje się wówczas rozciągliwy i śliski, a kobieta może odczuwać większą ochotę na zbliżenie. Ten kilkudniowy okres nazywamy fazą płodności. Po jej zakończeniu śluz staje się znowu lepki i gęsty, czasem nie występuje w ogóle, aż do momentu pojawienia się kolejnej miesiączki. Jest to tzw. okres niepłodności bezwzględnej (poowulacyjnej), która – w przeciwieństwie do pozostałych faz – ma zazwyczaj stałą długość około 10 dni. – mówi dr Mirosław Jakubów, ginekolog-położnik z Kliniki INVICTA we Wrocławiu.

Objawy owulacji

Podstawowym symptomem zbliżającej się owulacji jest podwyższona temperatura ciała oraz zmiana w strukturze i wyglądzie śluzu. By zaobserwować te objawy, kobieta musi stale monitorować swój stan. W przypadku temperatury ciała ważne, by pomiary wykonywać zawsze za pomocą tego samego przyrządu, o tej samej godzinie (zaraz po przebudzeniu się) i w tym samym miejscu (pochwie, odbycie lub jamie ustnej). Wyniki zapisywane w formie wykresu pozwalają na zaobserwowanie skoków temperatury w określonym momencie cyklu oraz wyznaczenie terminu owulacji. W przypadku śluzu szyjkowego weryfikowana jest jego struktura i wygląd – podczas jajeczkowania staje się on rozciągliwy i śliski, przypomina białko kurze. Dzięki tak zmienionej strukturze zwiększa on szanse plemników na dotarcie do komórki jajowej oraz ich przetrwanie w drogach rodnych kobiety. – dodaje lekarz. Ponieważ samodzielne obserwacje są żmudne i czasochłonne, z pomocą przychodzą dostępne w drogeriach i aptekach testy owulacyjne, które służą badaniu stężenia hormonu LH w moczu. Zaobserwowany wzrost stężenia sygnalizuje, że owulacja nastąpi w ciągu najbliższych 36 godzin od wykonania testu.

Oprócz powyższych objawów, charakterystycznych dla okresu owulacji, u niektórych kobiet występować może szereg innych symptomów. Wśród nich wymienia się m.in. kłujący ból w podbrzuszu, nabrzmiałe i obolałe piersi, a nawet plamienie z dróg rodnych czy obrzmienie warg sromowych.

Diagnostyka płodności i co dalej

Jeśli domowe sposoby zawiodą i mimo starań, kobieta nie zachodzi w ciążę, warto udać się do specjalisty. Badania hormonalne i monitoring cyklu stanowią podstawową formę oceny płodności kobiety. Dzięki szczegółowej diagnostyce jesteśmy w stanie określić dni płodne oraz moment, w którym dojrzała komórka jajowa jest uwalniana przez jajnik, z dokładnością co do połowy dnia. Monitoring bazuje na badaniach USG  wykonywanych z odpowiednich momentach cyklu. Podczas kolejnych wizyt lekarz jest w stanie ustalić termin owulacji m.in. na podstawie wzrastania pęcherzyka Graafa, zmian w błonie śluzowej (tzw. endometrium) oraz zmian w kanale szyjki macicy (takich jak gromadzenie się w nim śluzu).Często, dla uzyskania dokładniejszych wyników, wykonuje się również badania hormonalne z krwi pacjentki. Monitoring cyklu obejmuje na ogół 3 lub 4 wizyty w ciągu jednego cyklu. W zależności od indywidualnych uwarunkowań, liczba potrzebnych konsultacji może być większa. – zaznacza specjalista INVICTA.

U części pacjentek wynik badania wskazuje na brak owulacji w kolejnych cyklach. Zaburzenia jajeczkowania mogą być spowodowane schorzeniami takimi jak zespół policystycznych jajników (PCOS), nieprawidłowościami hormonalnymi, a nawet otyłością. W takiej sytuacji konieczne może być przeprowadzenie farmakologicznej stymulacji jajeczkowania lub inna profesjonalna pomoc medyczna. O tym, jaka terapia będzie najbardziej optymalna, decyduje wyspecjalizowany w leczeniu niepłodności lekarz, po przeprowadzeniu kompleksowej oceny płodności obojga partnerów. – podsumowuje ekspert z INVICTA.