Staraniowy.pl

Podjęliście już decyzję – chcecie podjąć walkę z niepłodnością i skorzystać z zapłodnienia pozaustrojowego. Pytanie, czy macie do tego prawo? I czy wiecie, jakie zasady obowiązują partnerów, starających się o dziecko tą właśnie metodą?

W naszym kraju szczegółowe kwestie związane z leczeniem niepłodności reguluje ustawa, która weszła w życie 25 czerwca 2015 roku. Odnosi się ona m.in. do takich aspektów, jak zasady refundacji in vitro, zasady działania ośrodków medycznie wspomaganej prokreacji oraz banków komórek rozrodczych i zarodków, metody leczenia niepłodności i procedury wspomagania prokreacji czy normy ochrony komórek rozrodczych i zarodków.

Czy można liczyć na refundację?

W latach 2013-2016 funkcjonował w naszym kraju ogólnopolski program dotyczący leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego, w ramach którego można było starać się o refundację kosztów procedury. Obecnie taki program nie obowiązuje.

O refundację bądź dofinansowanie do zabiegów można starać się tylko w niektórych miastach. Wówczas samorządy samodzielnie określają, na jakich zasadach można skorzystać z pomocy finansowej (np. maksymalnie można skorzystać z trzech zabiegów). Pary starające się o dziecko mogą jedynie liczyć na refundację leków służących do hormonalnej stymulacji cyklu (stymulacja ta nie musi służyć do in vitro – może też zwiększać szansę naturalnego zajścia w ciążę).

Dla kogo in vitro?

To nie jest tak, że decyzja o in vitro wystarczy, by udać się do kliniki leczenia niepłodności i rozpocząć procedurę. Jej zastosowanie jest możliwe dopiero po roku bezskutecznych starań innymi metodami. Według polskiego prawa przeprowadzenie in vitro jest możliwe wyłącznie u par małżeńskich lub partnerów. Oznacza to, że samotna kobieta nie ma prawa starać się o dziecko tą metodą (choć teoretycznie istnieje taka możliwość, dzięki istnieniu banków zarodków).

Ile zarodków za jednym razem?

Prawo przewiduje zapłodnienie maksymalnie sześciu komórek jajowych za jednym razem. Istnieją jednak sytuacje wyjątkowe, w których pozwala się na odstępstwo od tej reguły i zapłodnienie większej liczby. To wiek pacjentki (powyżej 35-iu lat), przeprowadzone wcześniej bezskuteczne próby zapłodnienia pozaustrojowego czy istnienie choroby, która jest przesłanką do zapłodnienia większej liczby komórek.

Przekazywanie zarodków

Istnieją sytuacje, w których powstałe, a niewykorzystane zarodki klinika leczenia niepłodności jest zobowiązana przekazać na cale dawstwa niepartnerskiego. Wówczas wpisuje się je do rejestru dawców komórek rozrodczych i zarodków. Kiedy jest to konieczne? W przypadku rezygnacji partnerów z przechowywania zarodków w banku, upłynięcia czasu przechowywania zarodków w banku oraz upłynięcia 20-tu lat od momentu utworzenia zarodków oraz w przypadku śmierci obojga partnerów.

Adopcja zarodków

Niewykorzystane zarodki można przekazać do tzw. adopcji – wówczas nie będą one dłużej przechowywane w banku zarodków. W tym celu konieczna jest pisemna zgoda obydwojga partnerów. Z uwagi na to, że adopcja zarodków to procedura anonimowa, przekazując je partnerzy całkowicie tracą do nich prawo: zarówno prawo do informacji na temat dalszego postępowania z zarodkami, jak i prawa wobec dziecka, które może urodzić się dzięki wykorzystaniu zarodka przekazanego do adopcji.

Anonimowymi biorcami zarodków mogą zostać osoby, które – podobnie jak w przypadku in vitro z wykorzystaniem własnych komórek – pozostają w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu. Partnerzy muszą wyrazić pisemną zgodę na adopcję zarodka, a lekarz – potwierdzić brak przeciwwskazań medycznych do przeprowadzenia transferu z jego wykorzystaniem. Osoby decydujące się na adopcję zapoznają się wyłącznie z danymi pochodzącymi z ankiety fenotypowej, dotyczącymi wyglądu i pochodzenia etnicznego dawców, a także kondycji zarodka i stanu jego rozwoju.