Staraniowy.pl

Chociaż metoda zapłodnienia pozaustrojowego – in vitro – jest już z nami od lat, wciąż wzbudza wiele kontrowersji. Narosło wokół niej także wiele mitów i aż roi się od niedopowiedzeń – na przykład tych dotyczących ewentualnej możliwości wyboru płci dziecka. Jak jest naprawdę?

Chłopiec czy dziewczynka?

Są dwa rodzaje ludzi – tacy, którzy naprawdę nie mają preferencji co do płci swojego dziecka (a czasem nawet  nie chcą jej znać do samego porodu!) oraz tych, którzy mocno trzymają kciuki za synka lub córeczkę. Oczywiście najczęściej bywa tak, że kiedy po zajściu w ciążę rzeczywistość mija się z nadziejami, rodzice wcale nie czują rozczarowania ale są wdzięczni, że maluch jest zdrowy i z niecierpliwością oczekują jego pojawienia się na świecie. Zapewne gdyby każdy otrzymał możliwość wyboru płci swojej pociechy, spora część rodziców skwapliwie by z niej skorzystała. W tym przypadku musimy jednak zdać się na naturę.

Kiedy ustala się płeć?

Płeć dziecka ustala się już w momencie zapłodnienia, kiedy plemnik łączy się z komórką jajową i tym samym – łączą się też ich ładunki genetyczne. Komórka jajowa ma chromosom X, a plemnik – X lub Y i każde z nich „przekazuje” go kiedy dochodzi do zapłodnienia – XX oznacza dziewczynkę, a XY – chłopca. Jak widać wszystko zależy więc od plemnika i tego, czy z komórką jajową połączy się ten z chromosomem X czy taki z chromosomem Y.

Sprawdź też: Wszystko, co musisz wiedzieć o plemnikach!

Czy podczas in vitro można wybrać płeć dziecka?

Technicznie – tak. Jest to jak najbardziej możliwe i realne, jednak w Polsce – niepraktykowane (z niewielkimi wyjątkami, o których niżej). Tylko niektórych krajach płeć dziecka można wybrać – korzystając w tym celu z zapłodnienia in vitro. Wiąże się to jednak z dodatkowymi badaniami i kosztami. Po stworzeniu zarodków wykonuje się badania genetyczne pod kątem chorób oraz płci. Po otrzymaniu wyników kobieta może wybrać zarodek o danej płci (oczywiście zdrowy) do implantacji.

Praktykowane jest to zagranicą, jednak istnieją oczywiście konkretne obostrzenia i zasady – czasem np. wymagane jest posiadanie już  jednego dziecka poczętego w sposób naturalny i mającego przeciwną płeć do tej, na którą para chce się zdecydować.

Sprawdź też: 6 rzeczy, których nie wiesz o in vitro!

Wybór płci – aspekt etyczny

W Stanach Zjednoczonych kwestię wyboru płci ściśle reguluje FDA (Food and Drug Administration, czyli Agencję Żywności i Leków). Nigdzie nie jest ona dozwolona zupełnie na życzenie i bez żadnych zastrzeżeń czy zasad. Takie podejście jest zrozumiałe, ponieważ zastosowana na szeroką skalę selekcja płci może w konsekwencji doprowadzić do nienaturalnej i niepożądanej dysproporcji w tym zakresie.

Kwestia wyboru płci wzbudza zrozumiałe kontrowersje i pytania o przyszłość – czy taka możliwość powinna być szeroko dostępna? Czy kolejnym krokiem będzie wybór innych cech, jak kolor włosów, wzrost, a następnym – decyzja o charakterze, inteligencji? Czy takie ingerowanie w naturę to postęp czy niebezpieczna zabawa mogąca prowadzić do opłakanych skutków? Obecnie te pytania są abstrakcyjne, jednak w przyszłości mogą stać się realnymi zagadnieniami wymagającymi poważnej debaty.

Wybór płci – aspekt zdrowotny

Wybór płci to jednak nie tylko kwestia „fanaberii” czy preferencji, ale czasem – zdrowia dziecka i matki. Istnieją bowiem choroby związane bezpośrednio z płcią (m.in. hemofilia, dystrofia mięśniowa Duchenne’a), w przypadku których selekcja znacznie zwiększa szanse na zdrowy i prawidłowy przebieg ciąży i zdrowie dziecka. W Polsce na wybór płci zezwala się wyłącznie w takich właśnie przypadkach – wyjątkowych i bardzo rzadkich.

Istnieją pary, w przypadku których ryzyko wystąpienia choroby genetycznej związanej z płcią jest bardzo wysokie. Niektóre kliniki leczenia niepłodności oferują w takim przypadku metodę diagnostyki przedimplantacyjnej, czyli badań genetycznych zarodków.