Staraniowy.pl

Histerektomia, czyli operacyjne usunięcie macicy, jest jedną z najtrudniejszych dla kobiet interwencji medycznych w zakresie ginekologii. Ten narząd rodny często utożsamiany jest z kobiecością i atrakcyjnością płciową, jego brak nastręcza więc głównie problemy psychiczne. Czy potrzebnie? Jak przebiega histerektomia, kiedy jest konieczna i jak wygląda rekonwalescencja?

Dramat kobiecości?

Histerektomia jako propozycja leczenia uciążliwego schorzenia jest dla kobiet zawsze wstrząsem. Choć lekarze decydują się na nią w ostateczności, gdy inne metody terapii nie przynoszą skutku i istnieje zagrożenie zdrowia pacjentki, w większości przypadków postrzegana jest jako utrata atrakcyjności płciowej, uszczerbek na własnej kobiecości. I choć centrum płciowości znajduje się w umyśle i nie jest ona związana z narządem rodnym, przed kobietą po histerektomii czeka długa droga powrotu do zdrowia – zarówno fizycznego, jak i duchowego. Właśnie ze względu na takie, a nie inne postrzeganie operacji usunięcia macicy, lekarze podejmują się tej interwencji z zachowaniem maksymalnej ostrożności i oszczędności. Jeżeli tylko istnieje taka możliwość, nie usuwają całej macicy, a tylko jej część, czyli trzon (histerektomia częściowa), nierzadko pozostawiając szyjkę macicy. Często jednak zmiany są tak rozległe, że konieczna jest histerektomia całkowita, tzn. usunięcie całej macicy, wraz z trzonem i szyjką (a niekiedy także jajowodów i jajników), a nawet radykalna, podczas której wycięciu poddawane są również węzły chłonne i górna część pochwy.

Wskazania do operacji

Ponieważ histerektomia jest dla kobiet bolesnym przeżyciem, lekarze starają się wykonać operację oszczędnie. Jeśli tylko istnieje szansa zachowania części narządu, wycięciu podlega tylko zajęty zmianami fragment.

Decyzję o wycięciu macicy lekarz może podjąć w kilku przypadkach. Najczęstszym wskazaniem do operacji są liczne mięśniaki, występujące w obrębie tego narządu. Te niezłośliwe guzy, powstające z tkanki mięśniowej macicy (stąd ich nazwa), nierzadko powodują silne bóle i wydłużają czas trwania menstruacji, nasilając stopień krwawienia i uniemożliwiając funkcjonowanie. Macica jest wycinana w wielu przypadkach nowotworu dróg rodnych, np. w ramach leczenia raka trzonu macicy czy raka endometrium. Histerektomia może być także zalecana gdy mamy do czynienia z krwotokami z dróg rodnych, poważnymi infekcjami, które nie znikają po leczeniu farmakologicznym, a także w niektórych przypadkach endometriozy. Interwencja czeka prawdopodobnie także kobietę, której macica pękła podczas porodu. U kobiet dojrzałych z kolei pojawia się ryzyko obniżenia się lub wręcz wypadania narządu rodnego. Przyczyną takiego stanu jest rozluźnienie wiązadeł i mięśni, podtrzymujących narządy rozrodcze i moczowe. Ten niebezpieczny przypadek jest często wskazaniem do histerektomii.

Przebieg histerektomii

Operacja usunięcia macicy może przebiegać w różnej formie. W zależności od warunków anatomicznych pacjentki i przyczyn ginekologicznych, lekarz decyduje się na metodę tradycyjną bądź laparoskopową. Pierwsza z nich to standardowa operacja, podczas której nacinane są powłoki brzuszne, zwykle nad spojeniem łonowym. Niekiedy cięcie jest nieco większe (sięga do pępka) – dzieje się tak wówczas, gdy macica jest duża lub gdy usuwane są także przydatki. Laparoskopu używa się przeważnie w przypadku mniejszych mięśniaków. Operacja polega na wykonaniu dwóch nacięć: jedno, przy pępku, potrzebne jest na wprowadzenie wziernika z kamerą, drugie, nieco niżej, na mikronarzędzia. Macica odcinana jest od podtrzymujących ją wiązadeł oraz od pochwy i zazwyczaj dzielona na części w celu sprawniejszego wyjęcia jej z układu rodnego. Odbywa się to przez pochwę lub brzuch (jeśli macica jest większa). Obie metody wiążą się z interwencją anestezjologa – operacja wymaga bowiem znieczulenia (najczęściej ogólnego). Histerektomia jest poważną interwencją chirurgiczną, bez względu więc na metodę jej wykonania, wymaga przynajmniej kilkudniowego pobytu w szpitalu (od 5 do 10 dni).

Życie „po”

Usunięcie macicy to obciążająca operacja, dlatego potrzeba czasu, by organizm doszedł do siebie. Z reguły trwa to ok. 8 tygodni, ale lekarze zalecają, by przez kilka miesięcy po operacji, ograniczyć wysiłek fizyczny, przy czym oszczędzanie się obejmuje także zakaz dźwigania ciężkich rzeczy. Powikłania po histerektomii – takie jak stany zapalne, krwiaki powłok skórnych czy nieotrzymanie moczu – zdarzają się rzadko, ale zawsze wymagają konsultacji z lekarzem. Zmiany, które czekają kobietę po operacji, dotyczą głównie cyklu menstruacyjnego. Brak macicy uniemożliwia występowanie comiesięcznych krwawień, ale jeśli zachowane zostały jajniki, kobiece hormony nadal są produkowane. W przeciwnym razie – gdy wycięte zostały także przydatki – mamy do czynienia z wywołaną menopauzą, mogą więc wystąpić charakterystyczne dla niej dolegliwości, jak uderzenia gorąca, suchość pochwy czy spadek libido. Lekarz najprawdopodobniej skieruje wówczas kobietę na hormonalną terapię zastępczą. Wyjątkiem są pacjentki, które mają już za sobą klimakterium. Wielu kobietom po usunięciu macicy sen z powiek spędza kwestia seksualności. Czy współżycie bez macicy jest w ogóle możliwe? Jak najbardziej tak. Niedogodności i poczucie dyskomfortu są związane z blokadą psychiczną i powinny ustąpić po szczerej rozmowie z partnerem i swobodnym podejściu do tej tematyki. Jedną z niewielu odczuwalnych różnic podczas seksu po histerektomii jest brak skurczy macicy podczas orgazmu. Ponieważ jednak szczytowanie u kobiet może zajść także w obrębie łechtaczki, nie są one w żaden sposób pozbawione możliwości czerpania przyjemności ze zbliżenia.