O hiperprolaktynemii mówimy kiedy stężenie prolaktyny jest wyższe niż 20 ng/ml u kobiet i 15 ng/ml u mężczyzn. Hiperprolaktynemię czynnościową rozpoznaje się po teście z metoklopramidem: po podaniu 10 mg metoklopramidu powinien nastąpić 2-5 krotny wzrost stężenia PRL.
W gruczolakach przysadki stężenie prolaktyny często przekracza 100 ng/ml.
PRZYCZYNY choroby:
A. Fizjologiczne:
– ciąża,
– połóg i karmienie piersią,
– drażnienie brodawek sutkowych,
– stymulacja szyjki macicy,
– okres płodowy i noworodkowy,
– sen,
– posiłek białkowy,
– wysiłek fizyczny.
B. Patologiczne:
1. hiperprolaktynemia organiczna:
– gruczolaki przysadki mózgowej,
– choroby podwzgórza i szypuły przysadki.
2. endokrynopatie:
– pierwotna niedoczynność tarczycy,
– pierwotna niedoczynność kory nadnercza.
3. hiperprolaktynemia w chorobach ogólnoustrojowych:
– marskość wątroby,
– niewydolność nerek,
– rak oskrzela,
– rak nerki.
C. Farmakologiczne:
– neuroleptyki typowe
D. Czynnościowe:
– stres (psychiczny, zabieg operacyjny, uraz),
–choroby obejmujące ścianę klatki piersiowej (np.półpasiec).
OBJAWY
– hipogonadyzm hiperprolaktynowy (wtórny lub pierwotny brak miesiączki, zaburzenia miesiączkowania, niepłodność spowodowana skróceniem fazy lutealnej lub/i brakiem owulacji, spadek libido),
– mlekotok,
– mastopatia,
– mastodynia,
– dyspareunia,
– zespół napięcia przedmiesiączkowego,
– hirsutyzm (wzrost DHEA),
– otyłość,
– skłonność do obrzęków,
– osteoporoza lub osteopenia,
– miażdżyca,
– skłonność do lęków i depresji,
– wzmożona pobudliwość nerwowa.