Oczekiwanie na dziecko to jednocześnie czas radości, ekscytacji, ale też – niepokoju, obaw. Czy maluch jest zdrowy? Czy odpowiednio się rozwija? Czy wszystko jest w porządku? Żeby dowiedzieć się więcej, rodzice podejmują decyzję o przeprowadzeniu badań prenatalnych. Dzięki nim, w przypadku wystąpienia chorób czy dolegliwości, można nawet uratować życie dziecka.
Badania prenatalne wykonuje się przed porodem – służą przebadaniu płodu jeszcze w trakcie jego rozwoju przebiegającego wewnątrz macicy. Dzięki nim wyklucza się lub stwierdza wady rozwojowe, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu rozwijającego się w łonie matki dziecka. Jeśli zostaną wykryte, można podjąć odpowiednie kroki i rozpocząć leczenie, co pozwala nawet uratować życie malucha. Jednak to, o czym wiele osób zapomina, to fakt, że każde jedno badanie oceniające stan zdrowia dziecka przed porodem jest badaniem prenatalnym. Nawet „zwykłe” badania USG.
Istnieją dwa rodzaje badań prenatalnych – nieinwazyjne (inaczej zwane przesiewowymi) oraz inwazyjne. Te drugie pozwalają precyzyjnie określić z czym mamy do czynienia, jednak wykonywane są tylko w ostateczności – jeśli faktycznie istnieje niebezpieczeństwo, że występuje wada lub choroba. Na początku zawsze przeprowadza się te nieinwazyjne, bezpieczne dla matki i dziecka – pokazują one czy istnieje niebezpieczeństwo. Jeśli ich wyniki budzą podejrzenia, że coś może być nie tak, wtedy można podjąć decyzję o badaniach inwazyjnych.
Dlaczego mogą być niebezpieczne? Ponieważ wymagają ingerencji w płód bądź to, co go otacza, np. pobrania płynu owodniowego czy fragmentu kosmówki. To niesie ze sobą pewne, na szczęście niewielkie, ryzyko wystąpienia powikłań, które pojawiają w 0,5%-1% przypadków.
Dzięki badaniom prenatalnym można, wiedząc o chorobie płodu, szybko zareagować. Pozwalają one stwierdzić dokładnie co jest nie tak. Dzięki diagnostyce możliwa jest z kolei odpowiednia interwencja – podjęcie leczenia, zabezpieczenie się przed porodem (np. rodzenie w odpowiedniej placówce, która zajmie się maluchem bardzo szybko po porodzie) lub nawet przeprowadzenie operacji płodu jeszcze w brzuchu kobiety, co, w konsekwencji, ratuje zdrowie, a nawet życie dziecka.
Przyjęło się myśleć, że badania prenatalne służą tylko wykrywaniu nieuleczalnych wad genetycznych płodu i są podstawą do późniejszego wykonania aborcji. To błędny i krzywdzący tok myślenia! Faktycznie, tego typu badania pomagają wykryć także nieuleczalne wady i choroby, jednak to tylko jedna część z ich wielu funkcji. Wykonuje się je przede wszystkim po to, by dziecku pomóc. I o tym fakcie nie wolno zapominać.
Można podać wiele przykładów, w których wykonanie badań prenatalnych pozwala na odpowiednią reakcję, np. wada układu moczowego – mama może już w trakcie ciąży poddawać się zabiegom, które sprawią, że po porodzie nerki malucha będą w znacznie lepszym stanie niż gdyby nie podjęto żadnej interwencji. Będzie można je dalej skutecznie leczyć. Z kolei w przypadku wad serca kobieta przenoszona jest do specjalistycznego szpitala, w którym odbywa się poród i operacja dziecka zaraz po nim. Szybka interwencja po porodzie jest kluczowa w przypadku wielu chorób i wad, a możliwa dzięki badaniom prenatalnym, które pozwalają przygotować się i określić tok postępowania. Dziecko miałoby znacznie mniejsze szanse, gdyby choroba nie była zdiagnozowana, a poród odbywał się w małym szpitalu.
Kolejnym sposobem, w jaki pomagają badania prenatalne to możliwość pogodzenia się i przygotowania do wychowywania dziecka niepełnosprawnego. To coś zupełnie innego dowiedzieć się o chorobie malucha po porodzie, a co innego – jeszcze podczas ciąży. W tym drugim przypadku jest czas na poukładanie wszystkiego, skorzystanie z pomocy np. psychologa, zabezpieczenie się, przemyślenie tego, w jaki sposób zmieni się życie i jak trzeba je będzie zorganizować. Ten czas jest bardzo cenny.
Wykrycie wad umożliwia interwencję – w niektórych przypadkach konieczna jest ta chirurgiczna. Owszem, to ryzyko, jednak operacje płodu wykonuje się, gdy ryzyko związane z ich przeprowadzeniem jest mniejsze niż to, które niesie ze sobą wykryta nieprawidłowość w rozwoju dziecka. Czasem taki zabieg to dla niego jedyna szansa na zdrowie. Rozwój tzw. chirurgii prenatalnej jest ściśle związany z rozwojem badań prenatalnych. Bez odpowiedniej diagnostyki nie ma mowy o skomplikowanych zabiegach.
Kiedy operacje bywają konieczne?
Pozostałe artykuły w kategorii: Problemy z płodnością
10 najdziwniejszych objawów ciąży
Na czym Polacy nie oszczędzają?
Jak go zniechęcić do pomocy? Są na to sposoby!
Płodność po chorobie nowotworowej- czy można ją zachować?
Czy chemioterapia powoduje niepłodność?
Serwis Staraniowy.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w naszym serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.